Hải Vân Quan, với vị trí chiến lược án ngữ con đường thiên lý Bắc Nam, không chỉ là một công trình kiến trúc quân sự ấn tượng, một trong những cửa ải hùng tráng bậc nhất Việt Nam, mà còn là chứng nhân lịch sử, chứng kiến bao thăng trầm của dân tộc qua các triều đại. Công trình mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa và kiến trúc độc đáo, được công nhận là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 2017. Tuy nhiên, thời gian và khí hậu khắc nghiệt đã khiến công trình xuống cấp nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp khẩn cấp để bảo tồn và gìn giữ.

Nhận thức được tầm quan trọng của Hải Vân Quan, cả về mặt lịch sử, văn hóa và du lịch, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên Huế đã bắt tay hợp tác, triển khai Dự án trùng tu với tổng kinh phí hơn 42 tỷ đồng, chia đều cho hai địa phương. Dự án được triển khai từ tháng 12/2021, tập trung vào việc bảo tồn, tu bổ, phục hồi toàn diện các công trình kiến trúc bên trong và bên ngoài Hải Vân Quan, bao gồm các hạng mục như cổng chính, tường thành, lầu gác, nhà kho, đồn canh… Mục tiêu là tái hiện lại vẻ đẹp nguyên bản, giá trị lịch sử, kiến trúc và quân sự của di tích.

Không chỉ dừng lại ở việc trùng tu, bảo tồn phần kiến trúc, dự án còn chú trọng đến việc phát huy giá trị di tích thông qua việc ứng dụng công nghệ hiện đại. Cụ thể, du khách có thể trải nghiệm tham quan di tích thông qua công nghệ 3D, sử dụng wifi miễn phí để tìm hiểu thông tin về lịch sử, kiến trúc và văn hóa của Hải Vân Quan. Bên cạnh đó, các hạng mục phụ trợ như bãi đỗ xe, nhà vệ sinh công cộng, khu vực trưng bày sản phẩm lưu niệm cũng được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu của du khách.

Phát biểu tại buổi lễ, đại diện lãnh đạo hai địa phương khẳng định dự án trùng tu Hải Vân Quan không chỉ là minh chứng cho sự đoàn kết, hợp tác hiệu quả giữa hai địa phương mà còn là bước tiến quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy di sản văn hóa dân tộc. Hải Vân Quan được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế và khu vực miền Trung.

Việc trùng tu, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Hải Vân Quan là một bài học kinh nghiệm quý báu, khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Đồng thời, nó cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự chung tay góp sức của cộng đồng trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa lịch sử của dân tộc, để các thế hệ mai sau có thể hiểu và trân trọng hơn về lịch sử hào hùng của đất nước.